Europese subsi­die­aan­vragen Weste­lijke Ontsluiting

Indiendatum: 1 jun. 2022
Antwoorddatum: 3 jun. 2022

Inleiding door het college

Gezien de ontstane beeldvorming over de beschikbaarheid van de aanvraag van de CEF subsidie, hecht het college eraan om het volgende toe te lichten. De stukken die bij de schriftelijke vragen zijn meegestuurd, zien op de aanvraag voor de eerste call. Dit zijn stukken die al openbaar waren omdat het proces van aanvraag, beoordeling en uiteindelijke definitief besluit door het Europees Parlement (EP) is afgerond. Call 1 is in juli 2021 afgerond met een positieve toekenning van circa € 2 miljoen voor het project WO.
Aanvragen worden gedurende de beoordelingsperiode niet openbaar gemaakt. De suggestie die gewekt wordt dat stukken lopende de aanvraag en de beoordelingsperiode openbaar zijn, klopt niet. Deze stukken waren pas openbaar, nadat de procedure voor Call 1 was afgerond, met uitzondering van de stukken of (weggelakte) informatie die door het EP niet openbaar is gemaakt. Van ProRail begrijpen wij dat de documenten die de EU nu beschikbaar heeft gesteld niet alle documenten van de aanvraag call 1 zijn. Documenten met vertrouwelijke informatie zijn door het EP niet openbaar gemaakt, daarnaast zijn delen in de aanvraag onleesbaar gemaakt, zoals bedragen.
Het college is niet bevoegd om voor of namens ProRail te besluiten welke bedrijfsgevoelige informatie openbaar gemaakt moet worden. ProRail maakt die afweging zelfstandig. Ook is het college niet de partij die bepaalt of en wanneer het Europese Parlement informatie en stukken over subsidieaanvragen openbaar maakt. Het college wil de gerezen vragen en onduidelijkheid zo snel mogelijk ophelderen en heeft de vragen daarom doorgestuurd naar ProRail. Wij zijn ProRail erkentelijk voor de snelle beantwoording. Op een aantal antwoorden zal het college nog nadere vragen stellen. Vervolgvragen van de raad kunnen daarbij worden meegenomen. Wel wilden wij deze eerste beantwoording zo spoedig mogelijk naar uw raad sturen.

Antwoord 1
Nee, het college was met deze inhoud niet bekend, en deze aanvraag is ook nooit door ProRail gedeeld met het college. De aanvraag is opgesteld en ingediend door ProRail en de uiteindelijke subsidieovereenkomst is gesloten tussen ProRail en de Europese Commissie.
De gemeente Amersfoort is in geen enkele zin juridisch en financieel verbonden aan dezesubsidie. Wel hebben wij input geleverd als het gaat om scope-omschrijving en raming. ProRail heeft voor de werkzaamheden op- en rond de BW laan een separate overeenkomst waar de EU subsidie geen onderdeel van is. Dus in theorie hoeft het college geen inhoudelijke kennis te hebben van document 2020-NL-TM-0023-S_Part_D_Redacted”: Application Form Part D.

Antwoord 2
Het college heeft deze vraag voorgelegd aan ProRail en het volgende antwoord ontvangen:
ProRail: ‘Vraag 2 bevat een aantal vragen, die wij apart van elkaar beantwoorden.
Aantal treinen per uur
De vermelding van ‘meer dan 20 treinen per uur rijden’ staat vermeld in hoofdstuk van het Global Project. Een Global Project is een vast onderdeel van een EU subsidie aanvraag waarbij er omschreven moet worden of en zo ja welke bovenliggend programma/
beleidsdoelstellingen er zijn waaronder projecten worden geïnitieerd. De door u aangehaalde zin ‘meer dan 20 treinen per uur rijden’ heeft betrekking op het Global Project Landelijk Verbeterprogramma Overwegen. Voor overwegen waar nu en in
de toekomst door toename van het verkeer per spoor en de weg problemen te verwachten zijn met bijvoorbeeld de verkeersveiligheid en de doorstroming, moeten er korte- en lange termijn maatregelen genomen worden.
In hetzelfde document (Part D) staat in paragraaf 2.4 specifieke informatie over de huidige situatie in Amersfoort. In de laatste alinea staat dat er nu maximaal 16 treinen per uur zijn. Deze informatie sluit aan bij het Collegebericht 2022-027 waarin gemeld
staat dat er maximaal 20 treinen per uur zijn.
In paragraaf 2.1 pagina 8 staat een zeer summiere uitleg over ‘Deliverables and outputs of the Action’ (‘waar vraag je subsidie over aan’). Dit is in een later stadium, in de subsidie-overeenkomst, rechtgezet waarbij duidelijk de scope van de activiteiten is
bepaald.
Aantal overwegen op de lijn Utrecht – Amersfoort
In de aanvraag is per abuis een zinsnede verloren gegaan in de vertaling. Aan de zin ‘This is the only remaining railway crossing between Utrecht and Amersfoort’ had toegevoegd moeten worden ‘in the Municipality of Amersfoort’.
Voor de duidelijkheid: het betreft de enige overweg in de stad Amersfoort op de Europese TEN-T corridor North Sea – Baltic.’

Antwoord 3
Het college heeft deze vraag voorgelegd aan ProRail en het volgende antwoord ontvangen:
ProRail:
‘Geen. In de subsidie-overeenkomst zijn dergelijke verschillen niet meer relevant omdat het beoordelingsproces is afgerond. De subsidie wordt toegekend op basis van specifieke activiteiten binnen een vastgestelde termijn van uitvoering. Zolang de subsidie-ontvangende partij, ProRail, zich houdt aan de subsidie-overeenkomst zijn er geen risico’s.
Overigens wordt elke subsidieaanvraag zeer uitvoerig beoordeeld door een groot team van experts. Eventuele fouten in de aanvraag die een negatief effect hebben op de beoordeling, worden direct kenbaar gemaakt aan de subsidie aanvragende partij. Er kan om opheldering gevraagd worden of in het geval van ernstige fouten volgt direct een afwijzing van de subsidieaanvraag. ProRail heeft geen aanvullende vragen en of verzoeken tot opheldering ontvangen.
In een artikel op RTV Utrecht d.d. 01-06-2022 is dhr. Fousert “bang dat de subsidie met verkeerde argumenten wordt aangevraagd en dat er een risico bestaat dat het geld straks weer terugbetaald moet worden”. Zoals net beantwoord zijn deze risico’s er niet. De risico’s die de gemeente wel loopt (inmiddels in zeer hoge mate) zijn ten aanzien van de eerste subsidie en mogelijk de tweede subsidie. Deze risico’s worden veroorzaakt door achterblijvende besluitvorming. Deze risico’s en de gevolgen hiervan heeft ProRail door middel van diverse brieven kenbaar gemaakt.’

Antwoord 4
Het college heeft deze vraag voorgelegd aan ProRail en het volgende antwoord ontvangen:
ProRail:
‘De vraag van Lijst Molenkamp was destijds: “Klopt het dat ProRail op de route Kijfhoek - Oldenzaal een groei verwacht van 1800 treinen in 2018 naar 4100 treinen in 2030?” Het antwoord op 9 maart 2021 was als volgt: Op het moment van schrijven van de subsidieaanvraag (medio 2020) waren dit de meest recente gegevens. De gehanteerde prognoses zijn geen blauwdruk van de toekomst. Het laat zien wat de uitkomst is van onder andere beschikbaarheid van de infrastructuur, economische ontwikkelingen in NL en EU en tonnages vervoer per spoor. Dit is een set uitgangspunten en geeft dus richting/ een verwachting over de verwachtte aantallen.’

Antwoord 5
Het college weet dat niet. Het college heeft destijds van ProRail begrepen dat het om interne bedrijfsinformatie ging en de wens van ProRail gerespecteerd. Daarbij geldt dat de aanvraag (inclusief alle stukken) niet vanuit het college was gedaan en het college zelf niet over de stukken beschikte.
Wij hebben deze vraag daarom voorgelegd aan ProRail en het volgende antwoord ontvangen:
ProRail:
‘Deze documenten bevatten o.a. gedetailleerde kostenramingen. De openbaarmaking zou de bescherming van de commerciële belangen van de gegadigden/contractanten ondermijnen en in de toekomst een ongekend voordeel opleveren voor andere
aanbestedingen. Deze informatie is daarom strikt vertrouwelijk en zal op geen enkele wijze openbaar worden. Openbaarmaking van deze informatie is verboden op grond van de Aanbestedingswet 2012.’

Antwoord 6
Zoals in de inleiding is beschreven worden subsidieaanvragen, gedurende het proces van beoordelen door de Europese commissie niet openbaar gemaakt. Nadat het Europese Parlement de subsidies definitief heeft toegekend, worden de stukken, met uitzondering van stukken of delen van stukken die geheim moeten blijven, openbaar gemaakt. De stukken die PvdD heeft ontvangen gaan over call 1, waar in juli 2021 over is beslist.
Vanuit ProRail wordt aan de beantwoording van deze vraag toegevoegd:
ProRail:
‘De gemeente Amersfoort is in geen enkele zin juridisch en financieel verbonden aan deze subsidie. De gemeente Amersfoort hoeft geen inhoudelijke kennis te hebben over de aanvraag en de uiteindelijke subsidieovereenkomst omdat deze overeenkomst is gesloten tussen ProRail en de Europese Commissie.
Hiernaast neemt het Europees Parlement een besluit over de toekenning van de subsidie – niet de beoordeling – en daarom heeft het Europees Parlement de beschikking over de documenten.’

Antwoord 7
Het college is niet de opsteller of partij in de aanvraag. Wij hebben deze vraag voorgelegd aan ProRail en als antwoord ontvangen:
ProRail:
Zie het antwoord bij vraag 6. De aanvraag en de overeenkomst is een zaak tussen ProRail en de Europese Commissie. Na definitieve besluitvorming kan er door de Europese Commissie overwogen worden om delen openbaar te maken en kunnen deze worden opgevraagd.

Antwoord 8
Nee, het college heeft op 19 januari 2022 bericht ontvangen dat de aanvraag voor de 2e call is ingediend. De aanvraag inclusief bijbehorende stukken heeft de gemeente Amersfoort niet ontvangen. zie ook de eerdere beantwoording vraag 1 en 6.